Een reis met verrassingen
Maandag17 september, ‘ s ochtends om half 7 is het dan zover.
Jan zwaait Rommie gedag, stapt in de auto en rijdt de Ringhersmastrjitte in. Annie staat klaar en samen zetten we koers naar Oane. De Tsjerkeloane is opgebroken, we moeten omrijden, en dan op naar André in Kootstertille. “Jan, waar rijd je nou toch langs?” “Dit is een verrassingstocht”, zegt Jan lachend. Nu, dat is het ook geworden. Gaat u met ons mee?
Bij André en Marja vragen we eerst de HEERE om Zijn nabijheid en Zijn zegen over deze reis.
De ons welbekende ‘tante Truus’ nemen we ook mee. Voor wie haar nog niet kent: tante Truus navigeert. We stellen haar in op Mělník in Tsjechië, onze eerste overnachting. Maar zover is het nog niet; om ± 9.00 uur een koffiestop. De zon komt op, dit zou wel eens een mooie dag kunnen worden.
Tante Truus teemt: “Er bevinden zich obstakels op uw rijbaan”. Veel obstakels! De wegenbouw geeft veel oponthoud, maar dat mag de pret niet drukken. Net over de grens van Tsjechië: Oei! De tank bijna leeg; waar staat de volgende benzinepomp?
Halen we het, of wordt het duwen? Gelukkig, met een volle tank rijden we weer verder. Tante Truus laat ook van zich horen: “De weg volgen”. (ja natuurlijk, had u het anders gedacht?) Mělník is gemakkelijk te vinden, maar de straat?
Bij tante Truus onbekend. Op een boekingssite is ingetoetst: Het Mariohotel in Mělník in Tsjechië. Jan heeft de boekings-bevestiging ontvangen. “U bent van harte welkom in ons prachtig hotel in Mělník”. Wat is er gebeurd? Achter de schermen is een computerduiveltje bezig geweest en heeft stiekem doorgelinkt naar ……. ons prachtig hotel in Mělník in ……………Bulgarije. Heb dat maar es in de gaten. Ongemerkt wordt je dus zomaar doorgelinkt. (of eh….. verlinkt?)
Wel, dan maar naar Praag, dat is niet zover van Mělník verwijderd. Daar vinden we het Jana-hotel. We kunnen er wel terecht voor de nacht, maar voor ons avondeten moeten we naar een nabijgelegen restaurant. O, die taal! Met een mondjevol Engels en een beetje Duits bestellen we een Schnitzel met toebehoren. Het toetje klinkt ons bekender in de oren: Čocoládová, met nog wat.
Dat moet chocolade met slagroom zijn. Lekker!
De volgende ochtend vertrekken we na een stevig ontbijt.
We hebben een lange reis voor de boeg naar Nagykórös in Hongarije. De fam. Rosandos runt er een gasthuis. Daar aangekomen bellen we netjes aan. Er wordt niet opengedaan, de deur is op slot en we zien er geen mens. Dan maar telefonisch contact zoeken. We krijgen de naastwonende dochter aan de lijn. Haar ouders zijn naar de winkel, we mogen wel in de tuin wachten. Het is er goed toeven, maar ook nu moeten we voor ons diner een restaurant opzoeken.
En laten we daar nou mensen uit Groningen tegenkomen. Voor Jan ook wel leuk: kunnen ze Grunnings proaten.
De volgende ochtend na een ontbijt met héél veel roerei zetten we koers naar Biborteni. Aanwijzing van tante Truus: “rijdt 161 km.”. Hilariteit alom. Max. snelheid op deze weg = 80 km.
De grens van Roemenië gepasseerd betekent: de klok 1 uur vooruit zetten. Ook ons reiswekkertje in de handbagage wordt 1 uur vooruit gezet.
Hier en daar is een stuk snelweg gereed maar nog niet helemaal, we moeten nog gebruik maken van de oude weg.
En dáár zijn ze óók met wegrestauratie bezig! Niet zo handig. Dus ook nu hebben we weer veel obstakels en veel file.
Ondertussen bellen we met Leona: “reken maar niet op ons met het avondeten, we eten onderweg wel wat”.
Ook in Roemenië hebben ze veel droogte ondervonden.
De gewassen op het land staan er niet goed voor.
De zonnebloemen, (nodig voor de olie) zijn veel kleiner dan normaal. Ook de maïs laat zich niet goed aanzien.
Terwijl we door dit landbouwgebied rijden met toch een redelijke snelheid zien we plotseling uit het maïs een grote zwerm vogels de weg overvliegen. We kunnen ze jammer genoeg niet allemaal ontwijken, een paar vogels klappen tegen de auto. Wat voor vogels het zijn? Voor mussen lijken ze te groot, te klein om voor lijsters te worden aangezien.
Het zijn …….. blindevinken? Om half 10 rijden we Biborteni binnen en worden heel hartelijk welkom geheten door Barna en Leona. De koffie en koek staat voor ons klaar. We zijn thuis!
Donderdagochtend
In het nabijgelegen stadje Baraolt staat een heel mooie Reformatusch-kerk, met geldelijke steun van de Chr. Geref. kerk van Goes gebouwd. Dit willen André en Oane ook wel zien. Leona kan niet met ons mee om te tolken, maar geen probleem. We bellen aan bij de plaatselijke predikant, door Leona van ons bezoek op de hoogte gebracht, en krijgen een rondleiding in gedeeltelijk Engels, een beetje Duits met enkele woorden in het Nederlands. Hij was zelf in Nederland geweest. In Friesland? Ja ook, hij had kennissen in Surhuisterveen. De wereld is maar klein.
’s Middags staat een bezoek aan onze ‘adoptie-oma’ gepland. Nu gaan Barna en Leona wél mee. Oma woont met haar achterkleindochter Editke niet meer in haar eigen huisje. Ze is inmiddels 87 jaar, ziek en erg zwak. Een jonge vrouw met 2 inwonende kinderen, uit hetzelfde dorp, heeft Oma en Editke in huis genomen. De man van de jonge vrouw is een half jaar geleden veroordeeld tot 6 jaar gevangenisstraf. Editke is bijna 18 jaar en had graag willen leren voor kapster. Dat mocht helaas niet zo zijn, ze werkt nu op het aardappelland. Het is allemaal heel triest en u begrijpt dat deze jonge vrouw de steun van Barna en Leona hard nodig heeft nu ze een dubbele taak op zich genomen heeft. We rijden nog even langs het nu leegstaande vervallen krot van Oma. We zijn des te meer dankbaar dat deze jonge vrouw ‘onze’ Oma en Editke met zoveel liefde verzorgt.
’s Avonds hebben Barna en Leona hun eigen afspraken en we vermaken ons met een gezelschap spelletje, van thuis meegenomen. Wat dacht u van ‘Elfstedentochtspel’?
Vrijdag en zaterdag is er op het erf van Barna en Leona verkoop van overtollige kleding en andere goederen van 10.00 – 16.00 uur. Al heel vroeg zijn een aantal vrouwen bezig om dozen met kleding buiten uit te stallen.
Het is stralend weer met een temperatuur van 25 graden. Wij genieten ervan om te zien hoe de Roemeense bevolking wat van hun gading is bijeen scharrelt. Naast kleding zijn er ook matrassen, dekbedden en nog veel meer te koop. Het is niet de zigeunerbevolking wat hier komt kopen; zij ontvangen wat ze nodig hebben voor niets. Immers kunnen zij het niet betalen. De lokale bevolking wél.
Terwijl Barna en Leona vrijdagmiddag druk bezig zijn, brengen we een bezoek aan ds. Balázs Zoltán en zijn vrouw in het nabijgelegen dorp Bradüt. We treffen het: dominee is thuis, maar oh die taalbarrière. We worden ontvangen in ……….de kerkenraadskamer? Is dit een diakonievergadering? We zien 2 mannen geld tellen, terwijl ds. telefoneert. Al spoedig worden we genodigd in de pastorie en komt er een jongeman binnen.
Een tolk. “Sprechen Sie Deutsch”? “Nein”, zegt hij glimlachend. O, dat wordt lastig. “Englisch”?
Weer schudt hij zijn hoofd. En met een hartelijke lach klinkt het: “Ik spreek Nederlands”.
Helemaal top! Er ontwikkelt zich een geanimeerd gesprek terwijl we door mevr. worden voorzien van koffie en koek. Ondertussen komen ± 20 kinderen het lokaal binnen voor de catechisatieles. Wij moeten ze even begroeten. Ze gaan enkele liederen voor ons zingen en de geloofsbelijdenis wordt uit het hoofd gezamenlijk opgezegd. De jongste van deze groep schatten we op 8 á 9 jaar, de oudste rond de 12 jaar.
Dan krijgen de kinderen vrijaf, want ds. heeft bezoek.
Het gaat een beetje anders dan bij ons.
Zaterdagmiddag
De 2e verkoopdag brengen we een bezoek aan Lacul Sfantu Ana, ofwel het St. Ana-meer. Ten gevolge van een vulkaanuitbarsting is daar een diepe krater ontstaan, wat zich met water heeft gevuld. Rondom dat meer is een zeer bosrijk gebied waarin beren leven. We maken een wandeling van ± drie kwartier om het hele meer heen. We zien geen beren, en ze zien ons, denken wij, ook niet. Grapje? Het is heus waar dat er beren rondstruinen. Onlangs hebben ze nog een aantal schapen gedood.
Deze twee dagen is er door Barna en Leona met hun helpsters héél veel werk verzet.
Opbrengst? € 860,- Dat geld wordt besteed aan hun project.
De schuur is voor de helft omgebouwd tot conferentiezaal + slaapgelegenheid. De jeugd van onze gemeente heeft daaraan meegebouwd, weet u het nog? Nu de andere helft van de schuur nog. Zodat dit gebouw ook als vakantiekamp voor kinderen kan worden gebruikt. In de eerste plaats is zo’n vakantieweek bedoeld om de kinderen bekend te maken met het Evangelie.
Zondagochtend
Barna leidt een kerkdienst in Naggybacon. De Schriftlezing is Joh. 2 : 1 – 5. De bruiloft te Kana.
Met name vers 5 wordt extra belicht. ’t Is goed dat Leona vertaalt in het Duits. Na de dienst wordt Jan gevraagd de gemeente toe te spreken. Daarna zingen wij Ps. 133 : 1 en 3.
Barna leest deze Psalm in de onberijmde versie, zo weten de mensen wat we gezongen hebben.
Dit kerkje is door de zigeunerbevolking zelf gebouwd en geschilderd. Dat laatste was snel-snel en niet zo erg netjes gedaan. De zigeuners kwamen daarna klagen bij Leona.
“We moeten van Barna alles overdoen”. Barna had gezegd: “Dit is Gods huis, het moet er mooi uitzien”.
Achter de kerk is een speelplaats voor de kinderen gemaakt. Gedurende één week per jaar is er voor de kinderen uit Naggybacon een Evangelisatieprogramma en krijgen ze iedere dag een warme maaltijd.
Zondagmiddag houdt Barna een bijbellezing in Rákos (zigeunerdorp). Wij gaan mee. Het is teleurstellend dat er zó weinig mensen komen. Een handjevol. De reden daarvan? Veel mannen werken in de zomermaanden elders en zijn dus niet thuis. ’s Winters zijn er meer mensen aanwezig.
Barna en Leona zijn nu 13 jaar bezig in deze zigeunerdorpen. Ze vinden troost in het woord van de Heere Jezus, in Joh. 4 : 35 – 38. Al is het ook wel eens moeilijk als ze merken dat de vrucht op hun prediking (nog) uitblijft. Zij zijn geroepen om te zaaien. Een ander, na hen, zou mogen maaien? Dan zal er voor beiden toch vreugde zijn.
Maandag, de laatste dag bij Barna en Leona. Er moeten toch wat souvenirs worden ingekocht. Dus op naar Brasov. Het is koud en regenachtig. Guur weer! Het bepaalt ons des te meer bij onze afhankelijkheid van onze Schepper, Die de zon doet schijnen, maar ook regen geeft op Zijn tijd. Terugdenkend aan de kledingverkoop, wat immers in de open lucht moest plaatsvinden, stemt het tot dankbaarheid voor het prachtige weer wat we vrijdag en zaterdag mochten hebben.
We zijn niet lang in Brasov gebleven, maar hebben een bezoek gebracht aan een hypermodern ski-oord. Ook dat is Roemenië: een land van opkomende rijkdom en groeiende economie, maar ook een land van diep schrijnende armoe en hartverscheurende leefomstandigheden.
Zo breekt op dinsdagochtend de tijd aan dat we afscheid moeten nemen van Barna en Leona. Met de hartelijke groeten aan onze familie in Nederland zetten we koers naar Kecskemét in Hongarije. Bij het passeren van de grens zetten we onze horloges weer een uur terug. Ons reiswekkertje niet, dat zit in de koffer.
Het Juniperushotel is ons nachtverblijf. Voor ons diner gaan we naar Pizzeria Max. Het is hier alles max. De pizza’s zijn ook van maxi-formaat. En daar het oog groter is dan de maag……. Het restant krijgen we mee in een doos. Terug bij het hotel zien we een jonge vrouw het hotel uitkomen.
“Mögen Sie eine Pizza? Pizza Hawaï? oder eine Pizza Tuna”? Ze lacht er vrolijk om. “Nein danke”. Ze kan de grap wel waarderen.
Woensdagochtend 7 uur ontbijt. 6 uur opstaan.
Het wekkertje wordt uit de koffer gehaald en ingesteld.
We gaan slapen, maar onze slaap wordt wreed verstoord:
piep-piep-piep-piep piep-piep-piep-piep. Gauw onder de douche.
Hoe laat ís het eigenlijk? Wat dacht u? We waren wat vergeten en daardoor wel erg vroeg uit de veren. We zetten koers naar Praag, onze laatste overnachting.
Donderdag het laatste deel van onze terugtocht. In Groningen aangekomen zien we een lange, lange file staan. We nemen een alternatieve route, terwijl we de laatste versnaperingen uit onze voorraadtas verorberen.
We mogen weer behouden thuiskomen.
De HEERE heeft ons geleid en bewaard.
Hem zij daarvoor dank en eer.
Wilt u het werk van Barna en Leona en onze stichting steunen? In de eerste plaats is uw gebed nodig. Maar ook financieel kunnen we niet zonder hulp. Steunt u ons met uw gift op rek nr. NL 79 RABO 0362243387 t.n.v. Christen Helpen Roemenië.
Wilt u ook Judith bijstaan in haar zorg voor Oma en Editke, doneert u dan op bovenstaand rek. nr. met vermelding van ‘Oma-foundation’.
Namens onze broeders en zusters in Roemenië, heel hartelijk dank.
Stichting Christenen helpen Roemenië.
// meer foto’s binnenkort in het foto album!